Geçmiş Yıllar FED Faiz Oranları

    Amerika ekonomisi üzerinde çok büyük bir etkisi olan FED para politikalarını uygulamaktan sorumlu en yetkili kurumdur ve gerekli gördüğü durumlarda ısınan ekonomiyi soğutmak (veya tam tersi), işsizlikle mücadele etmek, vb. sebeplerle faiz oranlarında değişiklik yapabilir. Bir önceki yazıda FED'in para politikaları ve uygulama yöntemlerinden bahsetmiştim, bu yazıda da geçmiş FED faiz kararları ve detayları hakkında kısa bir bilgilendirme yapmaya çalışacağım. İyi okumalar.

FED Neden Faiz Artırır?

    Ülkeler ekonomilerinin temel olarak stabil ve verimli olmalarını isterler çünkü ekonominin büyümesinin yavaşlaması veya tam tersi kontrolsüz bir şekilde büyümesi istenmeyen nihai sonuçlar doğurabilir. ABD'nin ekonomisinin sağlıklı bir şekilde yürümesi de FED'in politikaları sayesinde sağlanmaktadır. Büyümenin istenen düzeylerin altında kaldığı durgunluk dönemlerinde üretkenliği ve harcamaları tetiklemek için faiz oranları FED tarafından düşürülürken, enflasyonun tehlikeli bir risk olmaya başladığı dönemlerde FED aşırı ısınan ekonomiyi soğutmak için faiz oranlarında artışa gidebilir. Konuyla alakalı olarak FED para politikası hakkındaki yazımda da özet bilgi bulabilirsiniz.

    FED genel anlamda aşağıdaki unsurların ekonomi üzerindeki olası olumsuz sonuçlarının önüne geçebilmek için faiz oranlarında değişikliğe gidebilir;

• Çalkantılı bir piyasanın oluşmaya başlaması.
• Salgın hastalıklar.
• Doğal afetler.
• Jeopolitik gelişmeler.
• Ülke içindeki ani siyasi gelişmeler.

    Genellikle piyasanın vereceği tepkinin orantısız olmaması amacıyla faiz konusundaki eğilimini FED daima önceden bildirmeyi tercih eder. Bu durum bir nevi piyasanın kendini dengelemesine fırsat tanımaktır.

FED Faiz Artırırsa Ne Olur?

    Bankalara kullandırdığı paranın gecelik faizini değiştirmek suretiyle FED faiz oranlarını ayarlar. Bu da bankaların işletmelere veya bireylere kullandırdığı kredilerin faiz oranlarının değişmesine sebep olur ki bir çeşit zincir reaksiyon başlamış sayılır. Peki faiz artışı ekonomiyi nasıl etkiler?

• Düşük riskli yatırımların ve mevduat hesaplarının cazibesi artar ve insanlar tasarruflarını bu yönde yapmaya başlar.
• Borçlanma maliyetlerinin artması sebebiyle ev satışları, yatırımlar ve tüketici harcamalarında azalma görülür.
• Yukarıdaki maddeye benzer bir sonuç işletmeler için de geçerlidir. Artan borçlanma maliyetleri yüzünden işletmeler yeni yatırım, tesis kurma, pazarlama gibi alanlardaki harcamalarında kesintiye gider.

FED Faiz Düşürürse Ne Olur?

    Kısaca özetleyecek olursak FED faiz oranlarını indirerek bankaları borçlanma maliyetleri düştüğü için kredi kullanmaya teşvik eder ki böylece sistemdeki para artsın. Ekonomik faaliyetlerin hızlanmasını tetikleyecek olan bu durum harcama artışlarını, istihdam oranlarının yükselmesini, kredi kullanımlarını ve yatırımları da peşinden getirir.

FED Tarihindeki En Düşük Faiz Oranları

    Özellikle 2008 Ağustos - 2018 Eylül tarihleri arasında %2'nin üzerine hiç çıkmamış olan FED faiz oranları neredeyse 2008 yılından beri %5'in altında kalmıştır. 

FED'in faiz oranlarını %2'nin altında tuttuğu dönemlerin bazıları aşağıdaki şekildedir.

1. Eylül 2019 - Nisan 2022
2. Ağustos 2008 - Eylül 2018
3. Aralık 2001 - Kasım 2004
4. Ocak 1961 - Nisan 1961
5. Şubat 1958 - Ekim 1958
6. Temmuz 1954 - Ağustos 1955

    1954 yılından beri FED'in uyguladığı en düşük faiz oranı (%0.4) Aralık 2011, Ocak 2012 ve Nisan 2020 yıllarında görülmüştür.

FED Tarihindeki En Yüksek Faiz Oranları

    1970 ve 1980 yılları arasında faiz oranlarının %20 üzerinde olduğu dönemler görülmekle birlikte FED'in en yüksek faiz oranı Haziran 1981 yılında %21,71 olarak kaydedilmiştir. Faiz oranlarıyla ilgili detaylı grafiği aşağıya iki parça halinde ekliyorum, ilk grafik 1954 - 2000 diğeri de 2000-2023 yılları arasındaki dönemleri gösteriyor. Grafiklerdeki gri alanlar ise resesyon dönemleri.

    FED'in geçmiş yıllardaki faiz kararları ile ilgili bu yazımı şimdilik bitiriyorum. Bir sonraki yazımda alınan faiz kararları ve sebeplerinden bahsedeceğim. Bu yazıyla ilgili bir sorunuz varsa veya yazı içeriğinde hata olduğunu düşünüyorsanız aşağıdaki yorum kısmından bana ulaşabilirsiniz. Sağlıcakla.